Sentimong Papel

                Ano nga ba ang dapat gawin ng mga taong hirap sa buhay? Kabataang hindi makapag-aral o makabili ng magagandang damit matakpan lang ang kanilang kahirapan. Kahirapan ang problema ng taong bayan lalo na ang mga kabataang hindi matustusan ang gastuhin sa paaralan. Kulang pinansyal o suporta sa pag-aaral. Dahil Edukasyon ang tanging daan para mawala ang kahirapan. Upang masailayan ang liwanag na ninanais ng mga taong gugo’t pawis ang kanilang yaman, makapagsibak lamang.

                Isang malapad na papel at isang ballpen  ang tanging hawak ng mga taong nag-aaral, dahil sa kahirapan at kulang pinansyal sa edukasyon di man lamang nila ito mahawakan. Mahawakan ang tagumpay tungo sa maganda’t tahimik na pamumuhay. Mga buwayang gutom na opisyal sinasamba ang perang hinablot kinuha sa bayan. Hindi man lamang matulungan ang mga taong naghihintay ng magandang bukas upang maabot ang kanilang sinamsam na tagumpay. Ginagamit nila ang pera ng bayan sa mga walangkahihiyan na mga gawain. Talagang skim sila sa pera o kaban ng bayan.

                Paano sila matutulungan? Kung ang  ating mga opisyal salat sa yaman at tayo’y pinaglalaruan lamang. Dapt silang parusahan sa kumukulong nag-aapoy sa bunganga ng bulkan. Para maranasan ang hirap at sakit na dinanas ng mga taong buong puso at pasakit ang kanilang ginawa para lamang magkaroon ng magandang pamumuhay. Edukasyon ang tanging gabay para matulungan ang mga taong  nahahangad ng magandang kinabukasan.

                Ano ang dapat gawin ng mga kabataang hindi makapag-aral, dahil sa kulang pinansyal. Nag-aaral ng mabuti upang makapagtapos makakuha’t magsuot ng toga at diploma. Masarap sana sa pakiramdam kung sila’y makapagtapos sa pag-aara, dahil sa kulang pinansyal hindi nila matutupad ang liwanag upang makaalis sa kadiliman na kanilang lumalamon sa pagkatao nila. Sana magising ang mga taong gustong makaahon at makalasap ng magandang buhay.  Tulungan sana sila ng pamahalaan na hindi buwaya na lumalamon ng pera. Para naman mawala ang problema sa kahirapan.

                Nasaksihan natin kung ano nga ba talaga ang dinadanas ng mga taong naghahangad ng kinabukasan makaahon sa mabagsik at masalimuot ng kahirapan. Buksan ang isipan, magsalita’t magtulungan upang mawala ang mga  kumukuha ng kaban ng bayan para hindi maghirap ang bayan na atin kinatatayuan. Dahil ditto tayo ipinanganak ditto rin tayo aangat para malagpasan ang hamon ng buhay sa atin lalung-lalo na sa mga taong naghihirap ngayong panahon.

Isinulat ni:            

Dorken D. Nantes

Alaala sa Piling Niya

                Abuhing buhok, kulubot na balat, at mga matatamis na ngiting nakapagpapalubag ng kalooban na puno ng bagabag- iyan ang impresyon na pumapasok sa aking isipan sa tuwing sinasambit ang salitang “lola”, ngunit ito rin ang siyang salita na nagbibigay-kirot sa aking puso. Alam ko na bawat isa sa inyo ay may iba’t-ibang karanasan sa piling ng inyong lola, ngunit nais ko lamang na ibahagi at ilarawan sa inyo ang aking pinakamamahal na lola at kung bakit kailanman ay hinding-hindi ko siya malilimutan.

Sa isang barangay sa lungsod ng Naga matatagpuan ang  munting tahanan ni Lola Ehms. Nakatira sila lola sa tinatawag nilang Urban Poor, kung saan ang mga mamamayang payak at walang gaanong kasaganahan sa buhay ay pinapayagang manirahan. Sa pagbungad sa maliit na kalye patungo sa kanilang bahay ay mamamasdan ang mga makailan-ilang mga nananatili pa roon. Karamihan kasi ng mga bahay ay abandonado na o kaya’y giba-giba na matapos na bilihin umano ang lupa kinatitirikan ng mga kabahayan.  Payak lamang ito, hindi konkreto at halos pinagtagpi-tagpi na lamang ang mga pader, plywood, at mga parte ng ginibang bahagi ng bahay nila, bagama’t narito parin naman ang kalahating kabuuan ng bahay. Sa pagpasok  ay maririnig na agad ang magiliw o paminsan-minsan ay malungkot na makalumang tugtugin na makalagay sa mga cassete na siyang meron parin kami. Ito ang paboritong musika ng aking lola na kadalasa’y sinasabayan pa niya sa kabila ng kahirapan niya sa pagbigkas at maya’t-mayang malalim na paghugot ng hininga. Naroon siya’t matiwasay na nakaratay sa kaniyang kama habang nakatingin sa kawalan at inaawit ang musikang tila siya na lamang na nagbibigay-liwaliw sa kaniya. Sa aking pagbati ay hinahalikan ko siya sa kulubot niyang mga pisngi at tuwing makikilala niya ako ay susuklian niya ito ng matamis na ngiti at maligayang pagbati. Nariyan ako’t hahaplusin ang kaniyang abuhing buhok habang patuloy siya sa pagsasaad kung gaano siya kasabik makita ang kaniyang pinakamamahal na apo at kasabay nito ay ang  pamumuo ng luha sa gilid ng kaniyang mga matang nagniningning tulad ng mga bituin. Tunay na kahabag-habag ang sitwasyon ni Lola Ehms, halos kalahati na ng kaniyang ulo hanggang paa ay paralisado kung kaya’t kakikitaan siya ng pangangayayat sa kabila ng malalaki niyang buto at paminsan-minsan ay pamamaga ng katawan sa di alam na dahilan.Dahil sa paralisadong estado ng kaniyang katawan ay pautal-utal niyang sinasambit ang mga salita. Nariyan kami upang umalalay sa kaniya sa kaniyang mga pangangailangan tulad na lamang sa pag-inom niya sa basong may straw at pagpapaupo sa kaniya sa upuan. Alam kong nahahabag rin ang kapatid nila Mama kay Lola, ngunit sinisikap naming na itago iyon sa mga pabiro nilang pangungulit kay Lola, pagsabay sa bawat pilit na pag-awit niya o kaya’y sa magiliw na pagsasayaw sa makalumang tugtugin na aming nakasanayan.

Pasko ang paborito niyang parte ng taon. Noong nakakagalaw pa siya ay walang mintis ang kaniyang paghahanda sa Christmas tree na tulad ng mga makaunang uri nito na kailangan pang isa-isang lagyan ng mga piraso ng luntiang papel de hapon sa loob ng mga butas ng chicken wirena nakapalibot ng pabuka mula sa itaas pababa sa isang metal na poste. Matapos nito ay sasabitan niya ito ng sari-saring mga ornamento tulad na lamang ng nagkikintabang mga Christmas balls at mga maliliit na pigura ng mga anghel. Huli nito ay ang pagpulupot niya ng Christmas lightsna nagsasayawan ang mga ilaw sa iba’t-ibang kulay at siyang nagbibigay ng hiwaga sa Christmas tree, sa kabuuan ng bahay, at sa aming pagdiriwang ng Pasko. Nariyan din ang hilera ng mga mahahabang medyas na punong-puno ng mga kendi at prutas na madalas ay kahel o kaya naman ay mansanas. Hanggang noong huling pagdiriwang naming ng Pasko ay sinikap naminna ipagpatuloy pa ang tradisyong kaniyang sinimulan. Lingid sa aming kaalaman ay iyon na pala ang huling pagdiriwang naming ng Pasko kapiling siya.

Nitong Oktubre lamang, habang nakaupo si Mama sa maliit naming sofa ay nakatanggap kami ng kahindik-hindik na balita. Bakas ito sa tono ng boses ng aking ina na siyang sinundan ng walang-tigil na pag-agos ng kaniyang luha.  Kaba, takot, kirot, lungkot, pangungulila, pagkabalisa-iyan ang sabay-sabay na emosyong umagos sa aking sarili. Hindi ko rin naiwasang makaramdam ng pagkapoot sa aking sarili. Isa lang ang naglalaro sa aking isipan- hindi man lang ako nakapagpaalam sa kaniya. Napuno ng hindi masukat na kalungkutan ang bahay.

Litrato ng isang nakangiting Lola Ehms ang aming nasalubong na punerarya. Katabi nito ang malaking kandila na siyang nagbibigay-liwanag sa kaniyang maaliwalas na mukha. Sa harap ng hilera ng mga puti at malalambot na sofa ay ang kaniyang hinihimlayan. Simputi ito ng mga alapaap na may mga disenyong ginintuan. Pinalilibutan ito ng sari-saring mga bulaklak; malalaki, maliliit, de poste at naka-boquet, at napapatungan ng mga puti o lilang laso kung saan nakasulat ang mga pangalan ng nagbigay ng mga ito na siyang nagmamahal sa kaniya. Mistula lamang siyang mahimbing na natutulog sa kaniyang higaan, ngunit sa pagkakataong ito ay tila wala nang idinadaing na sakit o hirap sa paghinga. Payapa na siyang natutulog sa magara niyang puting bestida at koloreteng siyang nagbigay-buhay sa kaniyang mukha. Muling natipon ang malaki naming pamilya, ang siyam niyang mga anak na masasabi naming literal na malalaki dahil sa halong kalahating Espanyol na dugo ng pumanaw niyang kabiyak, at ang kaniyang mga apo na siyang nabahagian rin ng parehong katangian. Namumugto ang aming mga mata ngunit sa kabila nito ay pumipilit parin na ngumiti. Iyon ang mahalagang ibinilin ni Lola, aniya,”Bawal ang malungkot. Dapat masaya lang palagi”. Sa kabila naman kasi nito ay alam naming natapos na ang tatlong taong paghihirap ni lola habang nakaratay siya sa kaniyang higaan at sa pag-inom niya ng napakaraming mga gamot na siya na lamang na pumapawi sa sakit at mga karamdamang kaniyang naranasan. Sa  kalaliman ng huling gabi ng lamay inalayan siya ng isang natatanging handog atpagbabalik-tanaw sa magagandang alaalang kaniyang iniwan. Hindi ko mapigilan ang pag-agos ng maiinit na likido sa aking mga mata at ang paghapdi at pagkirot ng aking puso habang isa-isang ipinapakita ang mga larawan niyang nakangiti. Isang larawan ang talagang nagdulot sa akin ng matinding kalungkutan at pangungulila dahilan upang mapakawalan ko ang di ko inaasahang paghagulhol at paghikbi. Ito ay ang larawan noong pagdiriwang namin ng Araw ng mga Ina. Lubos ang ligaya at giliw na kaniyang ipinamalas ng araw na iyon. Nakasuot siya ng paborito niyang kulay-atsueteng bestida at siya mismo ang nagsabi na kunan kaming dalawa ng litrato. Suot niya ang pinakamaaliwalas at pinakamatamis niyang ngiti habang nakatitig sa kamera at katabi ang kaniyang apo. Wala siyang sumpong at sakit na dinaing ng oras na iyon. Iyon ang pinakanatatangi naming litrato sa lahat. At iyon rin ang litratong siyang nagsisilbing alaala ng samahan naming ng pinakamamahal kong lola.

Makukulay at masasayang alaala ang aking ipinapanatili sa aking isipan tuwing naiisip ko ang pinakamamahal kong Lola Ehms. Nariyan siya sa tuwing bibisita ako sa aming payak ngunit maligayang tahanan sa Naga, sa aking pag-inom ng maligamgam na gatas na pareho naming paborito, sa pagkain ng malapot na ginataang kalabasa at maalat-alat na tuyo, sa pakikinig ng mga makalumang tugtugin at mga kundiman sa radyo tuwing linggo, at sa paghahanda ng mga makukulay at kumikinang na mga ornamento sa tuwing sasapit ang kapaskuhan. Kailanman ay hindi lilisan ang mainit niyang pagmamahal at pag-aaruga sa akin. Ito ang huli at madamdaming mensahe niya napaulit-ulit niyang sinambit at iniwan sa aming lahat bago niya kami lisanin- “Mahal na mahal ko kayong lahat!”.

 Isinulat ni:

AJ Isidro G. Belaro

Hinagpis sa Pagitan ng mga Alapaap

     Mga luhang pumapatak sa bawat mata ng isang pamilya habang pinagmamasdan ang isang kulay puting ataul na may nakapaligid na mga bulaklak na mga nakalagay na "Rest in Peace"e at "Condolence". Isang pangyayaring kailanman ay hinding-hindi inaasahan ng sinuman sa kanila. Ngunit hindi niya inaasahang mangyayari ito sa tulad niya.

     Labing-limang buwan bago maganap ang karimbal -rimbal na pagwawakas ng isang buhay, ang kanyang pamilya ay masaya kasama siya. Ngunit isang pangyayari ang sumubok sa kanilang katatagan at naging dahilan upag magbigay sa kanyj ng pagkakataong mangibang bansa. Ito ay ng malaman nila na ang kanilang pinakamamahal na bunsong anak ay may malubhang sakit na Pulmonary Heart Disease, stage 3. Ang kanilang pamilya ay nagulat ng malaman ang kalungkot-lungkot na balita na nagmula sa bibig ng kanilang doktor. Ito ay nagdulot sa kanila ng hinagpis at kalungkutan. Ang balitang iyon ay tila punyajn na dahan-dahang tumutusok sa puso ng mag-asawa at unti-unting pumapatay sa kanilang mga pag-asa. Lahat ng ipon at lahat ng mga luho na naipundar ng mag-asawa ay naubos. Sila ay naghirap, naglugmok at nalubog sa utang, at para mabayaran ito kailangan nilang pag-ipunan ito kaya nagpasya ang babae na magtrabaho sa ibang bansa.

     Sa kabila ng mga pagsubok na kanilang naranasan, di ito naging dahilan upang mawala sa landas ng Diyos. Dahil sa kasipagan at kabaitang loob ng babae ng siya ay nag-apply sa isang agency, siya ay nabigyan ng Visa Express upang makapagtrabaho sa ibang bansa. Makalipas ang dalawang buwan ay nagpasya na ang babae umalis. Hindi man magiging madali para sa kanya at sa kanyang pamilya ang kanyang paglisan, masaya na lamang ito tinanggap ng pamilya.

     Pagkasakay na pagkasakay niya sa eroplano ay ang agad naman nitong pag-alis. Ang kanyang biyahe patungo sa bansa arabo, Saudi Arabia ay umabot ng labing dalawang oras o katumbas ng kalahating araw. Sa kanyang pagbaba, ramdam niya ang hapdi ng nagbabagang araw na dumadampi sa kanyang balat. Ang babae ay nakaramdam ng takot at kaba sa kanyang dibdib sa pagdaan niya sa isang makipot at mabahong eskinita patungo sa bahay ng kanyang mga amo.

     Pagkatok niya sa pintuan nito ay ang agad naman na paglabas ng isang lasing, mabalbas at mukhang bakulaw na lalaki, tiningnan siya nito ngunit binabaan niya na lamang ito ng tingin bilang pag-iwas. Ang babae ay tumuloy naman at binigyan ng tagubilin ng kanyang among babae, asawa ng lumabas na lalaki. Maganda ang turing ng babaeng amo sa kanya ngunit sa pagdaan ng mga araw, nakakaramdam siya ng takot at kaba sapagkat ramdam niya na tiningnan siyang lalaki pero pinabayaan nya lamang ito at tinuon ang sarili sa trabaho. Mahirap ang kanyang naging buhay sa Saudi Arabia, sa bansang ito tinuturing na ginto ang butil ng bigas. Mahirap din ang komunikasyon kaya isaang beses lamang sa isang buwan kung makipag-usap sa kanyang pamilya. Pero dahil sa kanyang pagtitiyaga at determinasyon siya ay nagtagal ng isang taon. Ngunit isang araw nagbago ang lahat, ang magandang trato sa kanya ng kanyang among babae ay nawala. Pinagbubuhat na rin siya nito ng kamay. May mga pagkakataong sinisigawan sya, minumura at pinagsasalitan ng di maganda. Hindi na rin siya pinapalabas ng bahay  at makipag-usap ra kanyang mahal na pamilya. Sa kamay ng amo ay naranasan nyang paluin siya ng tubong bakal, pasuin ng nagbabagang kahoy, kinukulong at di pinapakain ng dalawa hanggang tatlong araw. Wala siyang magawa sapagkat wala sya lakas para lumabas at magsuplong sa kinauukulan.

     Isang gabi, habang siya ay natutulog nakaramdam sixa ng magaspang na mga kamay na humahaplos sa kanyang katawan. Natakot siya. Pagdilat niya ng kanyang mata nakita niya ang kanyang lalaking amo na magtatangkang halayin siya. Wala siyang magawa sapagka di pa sya kumakain ng dalawang araw at wala sixang sapat na lakas upang lumaban sa lakas ng lasing na lasing na lalaking iyon. Hindi niya iyon inaasahan, ang tanging nagawa niya lamang ay ang umiyak ng umiyak habang hinahalay siya nito. Matapos mangyari ang gabing iyon, siya ay naging tulala at tila ba halang na ang kanya utak dahil sa nangyari. Akala niya ay hindi na ito uulitin ng kanyang amo. Ngunit sa tuwing na lasing ito ay ginagawa ulit iyon sa kanya. Hindi nya naman ito maisabi sa kanyang among babae sapagkat pinagbantaam sya nito na papatayin siya nito. Ang panghahalay ay naganap sa loob ng apatnapung araw. Hindi na niya nakayanan ang ginagawa sa kanya, nagsimula siya na tanungin ang Dios. Dahil mga pasakit at paghihirap ang nararanasan niya sa kabila na ang gusto niya lamang ay mapabuti ang kanyang pamilya.

     Isang araw, hinahanap siya ng kanyang among babae sapagkat nalaman nito na may relasyon sila ng asawa nito na alam niyang hindi iyon totoo. Pagkabukas nito sa kanyang kwarto, tumambal ang walang buhay at nakahandusay na babaeng may laslas sa leeg. Nakita ng babaeng amo niya ang isang sulat sa kama nito na nagsasabing "Sana ay mapatawad kayo ng Diyos ma'am at sir……at sana po ay maisauli po nhnyo ang katawan ko sa aking mahal na pamilya."

Isinulat ni:             

Mike L. Pormalejo

Bugso ng Damdamin:Pag-ibig para sa Kabataan

          Masakit, masaya at mahirap ang kadalasang sagot ng kabataan kung tatanungin tungkol sa pag-ibig. Mapapansing gustong-gusto nola ang paksang ganito. Basta kwento ng pag-ibig lahat interesado, lahat bukas tenga, laki mata, tulo laway pati sa tenga. Isang misteryo pero nakakatuwa dahil pati mga musmos na bata ngayon na may mga kulangot pa sa ilong ay masyadong interesado pati nga ang mga dumadangundong na halakhak ng mga matatanda ay maririnig pero ang tanong bakit nga ba? simple lang dahil ito'y dulot bugso ng damdamin, pag-ibig sa  diksyunaryo ng kabataan

.

          Sabi ng lola ko, masyadong sagrado ang pagmamahal kaya 'di dapat binabasta-basta lang pero sa tingin ko ngayon hindi na marami ka na ngang makikitang kung maghalikan ay parang motel ang kalsada, meron ding iba na parang magkadikit na kambal ipinanganak, alam mo 'yung mga taong parang linta kung dumikit mukangt nakakatakot yun naninisip pa naman ng dugo ang mga 'yon.Minsan ko ng tinanong ang mga taong ito kung bakit nila ito ganagawa ,ang sabi ba nama'y "that's how we express our love, you old fashioned dummy"  nakakainis, nakakairita parang gusto kong gunit-gunitin, apak-apakan hanggang madurog  at sabay tapon sa basurahan ang mga mukha nila na para ng coloring book sa bami ng make-up na inilagay nila.

           Pero meron din namang iba na iba ang estratehiya, may pabebe pa silang nalalaman resulta'y mukha na silang inipit. Nakakatuwa ang mga ganun, sumasakit talaga at parang bumaliktad ang sikmura ko. Alam mo 'yung mga tipo ng tao na para naiihi lang maglakad. Hello! available namn siguro ang mga public C.R sa Pilipinas kahit na minsa'y sobrang masalimuot talaga ang amoy.

           Pero mas may hit itong sasabihin ko, 'yun ay 'yong minsang gumala kami ng pinsan ko. akto ba namang nakita namin 'yung babaeng nag-confess sa MALL. Syempre 'di sya  maririnig ni guy ang nangyari naqgalit si girl at umalis, itong pinsan ko nag-apply ata sa Sagip Kapamilya Foundation at humaba masyado ang buhok at 'yun largado na. Naiwan ako sa estado ng pag-iisa. Eh 'di sila na may lab layp, parang 'di naman sila mapaghihiwalay ng bongang-bonga.

           Meron din namang mga taong pa-cool kung baga. Sasabihing walang feelings pero meron naman pala. Hindi daw kinikilig pero parang humawak sa bolta-boltaheng kuryente sabay sayaw ng nakaiindak na kantang gimi-gimi ni Psy. Nakakatuwa talaga sila para silang mga takure na nakasangkal sa naglalagablab na apoy ng hurno, pa-cool lang pero kumukulo na sa loob.

           Pero ayaw ko rin namang maging parang tinadtad na giniling na pinadaanan muna ng sapak at suntok mula sa mga PAPOGI'T PAGANDA ng masa, mga cassanova kuno, yung mga tao taong piling nila mga gwapo't maganda sila. Pa-famous kung baga wala naman talaga. sila ang grupo ng mga paasa. Parang mga pwet ng kalabaw na linagyan ng harina ang mukha masyadong kumapal kaya nagyabang. Gusto kong sabihin sa kanila na kulang nalang ng mapupulang kamatis ang pagmumukha nila para naman ma-qualify silang "clown" kasi sabihin ko sa inyo hindi ko alam kung ano'ng itatawag ko sa kanila mga homosapclown siguro kabilang sa kingdom animactus clowntektus.

           Ngunit, subalit, datapwat, gayunpaman may mga tao naman talagang hindi mainlab inlab pero mag-ingat iba ito sa mga taong nainlab at piniling 'di na mainlab ulit, yung mga taong nagdeklara at nagsulong ng |"no love life, no love ache".Sila yung mga tipo na minsang umibig pero nabigo at maagang naranasan ang saklap- at dusa sa pag-ibig, mga taong nagsabing tinamaan ng pana ni kupido kaya sigro dahil dulot ng modernisasyon naghang at nasira ang system ng pagmamahalan.Sila yung mga taong takot ng umulit 'di na hinipan 'yung kaninng mapaso at lubusang dinura sabay tapon sa baboy ng kapitbahay. Gayunman tulad ng sinabi ko may  mga tao talagang hindi mainlab inlab, naubusan yata ng pana si kupido at saktong sa mga kaawa-awang ito nangyari ang malagim na trahedyang iyon ni kupido. Marami pang ibang klase nito pero masyado ng mahaba kaya tama na muna itosabi nga,"Everything has it's own destined time "

           Suki talaga ako ng buhay ng tao, masaya akong pagmasdan ang mga buhay nila sa simpleng mundong ating ginagalawan. Pero buong akala ko ang obserbasyong ito ay magtatapos lang dito hindi pa rin pala nakalimnutan kong sabihin ang kapus-kaplarang kinahahantungan ng sibat ni kupido. kaganapan sa gitna ng daan at hindi sa hulihan naging hit na hit na produkto nito  ang malakristal na bagay na ito, luha.Masyadong nagiging mapusok ang mga kabataan ngayon  akala nila ang unang pagtibok ng puso ay pag-ibig na pero, mali kayo ito ang tinatawag na bugso ng damdamin. Mag-ingat na lang kayo dahil mahirap itong pigilan at lalong mas mahirap alisin sa sistema lalo na kung bata pa at nasa edad ng pagsibol at kapusukan. Hindi masama ng maginlove , mamili lang  ng dapat  dahil baka sa huli sabihin mo ring,"Impyerno ang pag-ibig lalo na sa aking kabataan"

                                                                        

                                                                                                 Isinulat ni: Kristina Marie R. Bermejo       

Sa Likod ng Uniporme

                    Sa limang taon kong pag-aaral sa paaralan ng San Rafael ay tila nakabisado ko na ang  mga mag-aaral dito na kung tawagin ay Rafaelites. Sa tuwing sasapit ang umaga, mabilis pa sa kabayong may karera kung ako’y maghanda upang maiwasan ang pagiging huli sa klase. Ngunit sa aking pagdating sa paaralan, malayo pa lang ay rinig ko na ang tinig na nanggagaling sa unipormeng kulay dugo na may dalang paalala sa mga tamad na gumising ng maaga. Nalulubos ang aking paghanga  sa kasiyahan sa kanyang mukha tuwing si haring araw ay pinanonood na siya habang ang mga naka unipormeng kulay kayumanggi ay hindi matawarang sumisigaw ng kagalakan sapagkat nasa labas pa sila ng kwadradong pader. Ngunit ako’y napatakbo na lamang sapagkat mahirap ng kumawala sa nanlilisik na paningin ng taong nakaabang sa pintuan ng aming silid. Halos matuyo ang aking lalamunan sa dali daling pagtungo sa aking upuan. Sa apat na pader na ito ay mapapansin mo ang iba’t ibang uniporme. Mga unipormeng may matang nahahadlangan ng kasing kapal ng diksyunaryo sa silid-aklatan na salamin na gumagawa ng kanilang mga takdang aralin. Sa aking kanan naman ay matatanaw ang mga kasing linis ng sulatang papel ang pagmumukha na aakalain mong may mabigat na pinagdadaan sa buhay ngunit wala naman pala sadyang nakikinig lamang sila sa mga usong tugtuging galling sa kanilang mga gadyets. Sa may bintana naman, mapapanood mo ang pagpatak ng mga mapapait na butil ng tubig galing sa mga mata na dulot ng kabiguan, sila ang susunod na mga manunulat ng mga hugot lines ni Papa Jack.

            Sa likod naman, bagamat na malayo na sa aking kinauupuan ay maaaninag ang mga unipormeng na nakahiga sa sahig na masayang nakapatong ang mga ulo sa malulusog na binti ng kanilang mga katabi habang abala ang kanilang mga kamay sa pagpindot ng kanilang mga cellphone.  Ang iba nga ay himbing na himbing sa pagtulog sa ilalim ng mesa sapagkat natalo sa pustahan ng larong dota. Ngunit sa aking paglilibot sa paaralang ito ay marami akong natuklasan. Sa paglalakad ko sa hallway ay masisilayaan kaagad ang mga huwarang modelo na tila inubos ang gel sa tindahan ni Aling Javar upang maayos lamang ang kanilang mga pamatay insektong ulo na ang iba nga ay di -kulay pa.Mayroon din mga magagaspang na dila na walang pagod sa pagpapantasya sa kanilang mga hinahangaan sa katabing kwarto. May mga mapupulang kamatis  rin na konting kembot na lang ay magpapalit na sila ng maliit na salamin sa itim na sasakyan ni Ginoong Parza. Sa pagtungo mo naman sa canteen, madadaanan mo ang paglipad ng mga diyosang pinagkaitan ng katawang Eva na may malapipinong balat, mga kumikinang na mata at nagrorosas na pisngi at labi. Patungo naman sa kinaroroonan ng silid-aklatan ay nakakumpol ang mga bibong uniporme na may iba’t ibang kulay ang mga labi dulot ng lips kendi na sabik na sabik ibahagi sa kanilang mga kasama ang mga nasagap na malulutong na balita sa campus. Habang ang ibang uniporme naman ay kay sayang ipinta ang mga mukha na masasayang nakikiramdam lamang sa kanilang paligid. Ngunit hindi mo matutuklasan kung hindi mo tutunguhin ang likod ng mga gusaling iyon, mga unipormeng nag-uusok na galing sa sinisipsip na rolyong papel na kung minsan ay pinapangalanan nilang fortune na nagsisilbing pananghalian at meryenda sa mga natitirang araw ng pasukan.

                 Sa pag-iikot mo sa paaralang ito, iba’t ibang klase ng uniporme ang iyong makakasalamuha ngunit sila ay may iisang pangarap sa buhay. Ang makapaglakad sa mahabang red carpet kasama ang kanilang mga magulang dala ang maputing papel na nagpapatunay na sila ay nakapagtapos na sa pag-aaral. Sa paglaon ng panahon, kanilang maiintindihan at babalik-balikan ang mga alaala ng mga unipormeng minsa’y kulay dugo sa tuwing sila ay may ginagawang masama. Sa kanilang paglisan kasama ang kanilang mga pangarap sa paaralang ito, ay dala-dala nila ang mga pangaral na humubog sa kanilang pagkatao.

“Kasiyahan ng Nakaraan”

              Napakasarap tingnan ang mga bata na masayang naglalaro na tila wala nang bukas. Pawis na tumatagiktik sa ilalim ng mainit na araw. Mga paang sa sobrang dumi ay mapapatawa ka talaga. Mga unipormeng puno ng putik at napakabaho kung iyong aamuyin. Pero sa kabila ng lahat ng iyan, mapapansin mong walang pakialam ang mga bata na tila gagawin nila ang lahat, makapaglaro lamang.
Nakakahiya mang aminin, ganyan ang palagi kong ginagawa noong ako ay nasa sa elementarya pa lamang. Sa tuwing dumaraan ako sa dati kong paaralan, palagi kong nakikita ang mga batang naglalaro na siyang nagdudulot ng pagkaalala ko sa napakasaya kong nakaraan. Yung tipong hindi ka makapili kapag may pasok dahil gusto mo nang matapos ang klase para makapaglaro na kayo ng iyong kamag-aral. Sa halos halat ng sulok ng kampus ay may makikita kang naglalaro na mga estudyante. May mga babaeng naglalaro ng luksong tinikat chinese garter. Mayroon namang mga nagpapanggap modelo na masayang rumarampa sa stage ng paaralan. Mayroon namang naglalaro gamit ang mga libro na kung sino ang may nakakuha ng mas maraming tao sa isang pahina ay siya ang panalo. Sa mga kalalakihan naman, kahit napakainit ng sikat ng araw, walang segundo sa orasan ang makikita mong walang naghahabulan sa napakalawak na ballground ng paaralan. Mga batang tila naliligo sa kani-kanilang sariling pawis. May mga umaakyat at naglalambitin sa maliliit na puno ng mangga. Mayroon namang nagbabatuhan ng tsinelas at walang pakialam ang isat-isa kung may masaktan man. Yung iba ay namumulot ng mga basurang papel  at binalok ng plastik na siyang ginagamit sa paglalaro ng dodgeball. Sa galid ng mga reading centers, nariyan ang mga batang naglalaro ng sipa, gamit ang pinagsamang takip ng softdrinks at straw nito. At ang pinakamasayang laruin ay ang pagbabatuhan ng mga binilog na putik ng magkalabang grupo sa madamong taniman ng cassava.
Napakalungkot isipin na sa pagtanda ay nalilimutan na natin kung paano maging masaya. Bago matulog sa tahimik na gabiat ang pagdilat sa bagong umaga, ang laman ng ating isipan ay ang mga problemang tila napakahirap bigyan ng solusyon. Mas mabuti pang manatili na lang tayo sa ating pagkabata, sa ganitong paraan, may problema man, nariyanm parin ang kasiyahan.
 
                                                                                                            -Isinulat ni: Mark Gil C. Ante-

Kadiliman Patungo sa Liwanag

  
      Maraming mga tao ang nagsimula sa likod ng mga anino, maaaring may nangyaring karanasan na di malilimutan o sadyang sinadya talagang pinili ang daan sa dilim. Maraming paraan, at lahat ng tao ay may pag-asang bumago at sila rin ang magdedesisyon kung mananatili sila sa dilim o handang bumago at sundan ang daan patungo sa liwanag.
      Pinili ng tao na kumapit sa dilim, hindi dahil sa ginusto nila ito kundi dahil sa nawalan ng importante sa buhay, nawalan ng pag-asa, mga kakulangan at iba pa. Kasanayan rin natin itong nakikita sa mga taong wala nang magawa sa mahal na buhay na binigay ng Panginoon. Hindi man lang naisipan na pahalagahan ito, at sasanayin lamang sa masasamang bagay at kung saan ang masasaya at mababait na tao ay naapektuhan. Unti-unting nasasanay ang mga tao na gumawa ng lagim sa tao. Sa kapit at lakas ng dilim, unti-unti na ring nawawalay ang mga tao sa piling ng mahal na Panginoon.
      Pinili ng Panginoon na mag-exist ang kasamaan sa mundo, dahil sa ating "free will". Tayo ang pipili at nagdedesisyon kung lagim ng kadiliman o kaginhawaan ng liwanag ang pipiliin natin. Para sa mga taong nakagawa ng kasalanan, huwag mag-alala sapagkat ang Diyos ay nagpapatawad maging napakalalang bagay man ito sa paningin ng tao. Lahat ng mga tao ay binibigyan ng mahal ng Panginoon ng pag-asa para bumago dahil sa masasamang karanasan at kalimutan na lamang ang mapait na nakaraan.
      Sa mga dating nakakapit sa dilim, patunay lamang itong walang makakatumbas sa lakas ng liwanag laban sa temptasyon ng kadiliman, kadiliman na inaatake an mga tao sa oras ng mahina ang loob, saksakan nag problema at kung ano-ano pa. Lahat ng mga tao ay kinakapitan lamang n kadiliman sa limitadong oras, oras lamang ang pwedeng umayos a mga nasira at mapapait na nakaraan, sa oras na mahanap nito ang, dito na maaaring mapalitan ang desisyon at piliin ang daan patungo sa liwanag na kung saan lahat masasaya at iwas sa mga problema.


                                      Isinulat ni:
                                      Louis David Palo